Justitie & Veiligheid

Op woensdag 22 januari voert de commissie voor Justitie en Veiligheid een algemeen overleg met de bewindspersonen van het gelijknamige ministerie. Met de Europese Commissie nog in de opstartfase, gebruikt het Kroatisch voorzitterschap de eerste informele JBZ-Raad van dit jaar om vooruit te blikken op het migratiebeleid in de periode 2020-2024. Medio maart zal de JBZ-Raad richtsnoeren aannemen die later die maand bekrachtigd zullen worden door de Europese regeringsleiders. Met deze richtsnoeren sturen de lidstaten op de plannen die de Europese Commissie schrijft.

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid organiseert op donderdagmiddag 16 januari 2020 van 14.00 tot 18.00 uur de conferentie ‘Onze rechtsstaat in de 21e eeuw’ in de Oude Zaal van het gebouw van de Tweede Kamer. Sprekers vanuit onder andere de rechtspraak, advocatuur en wetenschap laten hun licht schijnen op dit thema en gaan hierover met elkaar, met de zaal en met Kamerleden in gesprek.

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid bespreekt de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ) voor op donderdag 28 november 2019. In december 2019 treden nieuwe regels over het Europees grensmanagement in werking. Het agentschap Frontex krijgt een versterkte rol en lidstaten moeten hun capaciteitsplanning op het gebied van grensbeheer en terugkeerbeleid voorleggen aan de Europese Commissie. Tijdens de decembervergadering bespreken de Europese migratieministers de betekenis van de nieuwe regels voor hun onderlinge samenwerking.

De migratiewoordvoerders leveren op dinsdag 1 oktober hun schriftelijke inbreng over de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) van 7 en 8 oktober 2019. Tijdens die Raad zullen de lidstaten spreken over een mogelijk akkoord over de opvang van door NGO-schepen geredde migranten. Dit akkoord is geschreven door Frankrijk, Duitsland, Italië en Malta en voorziet in een vaste verdeelsleutel voor lidstaten die meedoen. Deelname is voor lidstaten op vrijwillige basis. Het is nog onduidelijk of en hoeveel andere lidstaten zich zullen aansluiten bij dit akkoord.

Tijdens de informele Raad in Helsinki zullen de ministers zich dit keer kunnen uitspreken over brede onderwerpen als de toekomst van het EU-migratiebeleid en de toekomst van het interne veiligheidsbeleid. Voor wat betreft het eerstgenoemde onderwerp zal het debat zich naar verwachting concentreren op de ontscheping van geredde migranten, de onderhandelingen over het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (GEAS), grensbewaking en terugkeer.

Met een nieuw Europees Parlement en Europese Commissie in het verschiet, denken de lidstaten na over de strategische richting van de EU in de komende vijf jaar. Tijdens de aankomende Raad Justitie en Binnenlandse Zaken zullen migratieministers met elkaar spreken over de lange-termijn doelstellingen van het Europees migratiebeleid. Voorafgaand aan deze top voert de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid schriftelijk overleg met minister Grapperhaus.

De Raad Justitie en Binnenlandse Zaken kent een relatief volle agenda. Ministers zullen onder meer spreken over mandaten voor de Europese Commissie om met de Verenigde Staten en in het kader Raad van Europa namens de EU te onderhandelen over  grensoverschrijdende toegang tot elektronisch bewijsmateriaal (“e-evidence”).

Deze week kunnen woordvoerders van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid inbreng leveren voor het verslag betreffende het wetsvoorstel dat strekt tot implementatie van richtlijn (EU) 2017/1371 (‘PIF-richtlijn’).

De richtlijn ziet op maatregelen voor de strafrechtelijke bestrijding van fraude waardoor de financiële belangen van de Europese Unie worden geschaad en bouwt voort op het PIF-verdrag uit 1995 en de daarbij behorende protocollen.

Op 6 maart is er een periodiek algemeen overleg over de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken met staatssecretaris Harbers. In Brussel zal gesproken worden over samenwerking met Noord-Afrikaanse landen, hervorming van het Europees asielstelsel en ontscheping van bootvluchtelingen in Europa. De migratiewoordvoerders zullen de staatssecretaris bevragen over de Nederlandse inzet.

De Europese Unie en het kabinet waarschuwden vorig jaar voor de verspreiding van valse informatie door buitenlandse mogendheden. Volgens Andrus Ansip, Eurocommissaris voor digitalisering, verspreidt vooral Rusland foutieve nieuwsberichten. Dit gaat vooral online en via social media en gebeurt vaak rondom verkiezingen. De Europese Commissie presenteerde op verzoek van de lidstaten in december 2018 een Europese aanpak van nepnieuws. De commissie Binnenlandse Zaken gaat op donderdag 21 februari over deze plannen in debat met minister Ollongren.